La diferencia entre MBA y DBA

Właściciele dekoderów Polsat Box oraz Canal+ często nie zdają sobie sprawy z pełni możliwości swoich urządzeń. Standardowa instalacja satelitarna, wykonywana przez monterów tych operatorów, jest zwykle nastawiona wyłącznie na odbiór pakietów podstawowych z satelity Hot Bird. Tymczasem ten sam sprzęt może bezproblemowo służyć do odbioru bogatej oferty niemieckiej telewizji z satelity Astra 19,2°E. Artykuł ten szczegółowo omawia proces rozbudowy istniejącej instalacji, niezbędny sprzęt oraz parametry techniczne gwarantujące stabilny odbiór. Fachowi instalatorzy anten satelitarnych potwierdzają, że taka modyfikacja jest w pełni wykonalna i często nie wymaga wymiany całej instalacji, a jedynie jej rozbudowy o dodatkowe komponenty.

Podstawy techniczne systemów satelitarnych i specyfika pozycji Astra 19,2°E

Zrozumienie zasad działania instalacji satelitarnej jest kluczowe dla jej prawidłowej rozbudowy. Sygnał telewizyjny jest transmitowany z satelity znajdującego się na orbicie geostacjonarnej na częstotliwościach mikrofalowych. W Europie Środkowej do odbioru sygnału z satelitów Hot Bird 13°E i Astra 19,2°E stosuje się anteny offsetowe o średnicy typowo od 80 cm do 100 cm. Antena pełni funkcję zwierciadła, które skupia wiązkę elektromagnetyczną na konwerterze LNB. Konwerter, będący sercem instalacji odbiorczej, przetwarza sygnał z zakresu Ku (10,7-12,75 GHz) na pasmo pośrednie łatwiejsze do przesłania kablem koncentrycznym (950-2150 MHz). Dla pozycji Astra 19,2°E nadawane są setki kanałów niemieckich, zarówno w standardzie SD, jak i HD oraz 4K, z czego znaczna część jest całkowicie darmowa. Stabilność odbioru tych programów zależy bezpośrednio od jakości całego toru sygnałowego, na który składa się precyzja ustawienia anteny, sprawność konwertera, jakość kabla oraz prawidłowa konfiguracja dekodera. Profesjonalni instalatorzy wykorzystują do oceny tej jakości mierniki sygnału satelitarnego, które pozwalają na precyzyjny pomiar kluczowych parametrów, takich jak MER (Modulation Error Ratio) i BER (Bit Error Rate).

• Pozycja orbitalna Astra 19,2°E oferuje głównie kanały niemieckojęzyczne, w tym publiczne ARD, ZDF oraz komercyjne RTL, SAT.1, ProSieben i VOX.
• Technologia transmisji to DVB-S2 z modulacją 8PSK lub QPSK oraz kodekiem wideo HEVC (H.265) dla kanałów Ultra HD.
• Minimalna wartość parametru MER zapewniająca stabilny odbiór w systemie DVB-S2 wynosi 12 dB, jednak zaleca się osiągnięcie wartości co najmniej 15 dB dla odporności na pogorszenia warunków atmosferycznych.
• Do odbioru sygnału z jednej pozycji orbitalnej wystarczy konwerter Single, natomiast do równoczesnego odbioru z Hot Birda i Astry konieczne jest zastosowanie konwertera Twin, Monoblock lub dodatkowego konwertera z przełącznikiem DiSEqC.

Analiza i dobór niezbędnych komponentów do rozbudowy instalacji

Skuteczna rozbudowa instalacji o odbiór Astry 19,2°E wymaga zakupu kilku kluczowych elementów. Ich dobór ma bezpośredni wpływ na końcową jakość obrazu i dźwięku. Podstawę stanowi oczywiście sama antena. W przypadku istniejących instalacji operatorów, najczęściej jest to antena o średnicy 80 cm, która w zupełności wystarcza do odbioru obu satelitów na większości terytorium Polski. Producenci tacy jak Corab oferują modele jak Corab ASC800M, ASC900M czy AOS 100, które charakteryzują się wysoką sztywnością konstrukcji i precyzyjną powierzchnią odblaskową. Jeśli chodzi o konwertery, to do rozbudowy stosuje się głównie dwa rozwiązania: konwerter Monoblock lub drugi konwerter Single z uchwytem zezującym. Konwerter Monoblock posiada w jednej obudowie dwa niezależne układy odbiorcze precyzyjnie ustawione pod kątem 6 stopni, co odpowiada odległości kątowej między Hot Birdem a Astrą. Jest to rozwiązanie wygodne i szybkie w montażu. Alternatywą jest zakup drugiego konwertera Single, takiego jak TechniSat CR 710 S lub Golden Interstar GL-SXZ20PLUS, oraz specjalnego uchwytu zezującego, na przykład modele oferowane przez firmę Triax. To rozwiązanie daje większą elastyczność w strojeniu, ale jest bardziej czasochłonne. Niezbędnym elementem jest również przełącznik DiSEqC, który pozwala na wybór pomiędzy konwerterami za pomocą komend wysyłanych z dekodera. Na rynku popularne są przełączniki DiSEqC 2.0 1-WAY 2-Out, takie jak EMP-Centauri DPS-21 czy Vision VSP-402. Ostatnim kluczowym elementem jest kabel koncentryczny. Należy stosować kabel o dobrej jakości, z pełnej miedzi, o impedancji 75 omów, na przykład kabel Triset 113, CTF-113 czy Televes 3073. Taki kabel minimalizuje tłumienie sygnału, co jest szczególnie ważne dla wyższych częstotliwości używanych przez kanały HD i 4K.

• Antena satelitarna: Corab ASC800M, Triax TD 78, G-Sat 80 cm – sprawdź stan techniczny istniejącej anteny, szczególnie stan żywicy uszczelniającej konwerter.
• Konwerter Monoblock: Inverto Black Ultra IDLB-SINL41-OPP, TechniSat Monoblock, Strong SRT LNB41M – gotowe rozwiązanie dla dwóch satelitów.
• Konwerter Single: Golden Interstar GL-SXZ20PLUS, Inverto Black Premium, TechniSat CR 710 S – wymaga użycia uchwytu zezującego.
• Przełącznik DiSEqC: EMP-Centauri DPS-21, Vision VSP-402, EMP-Centauri DISEQC 2/1 – prosty przełącznik z dwoma wejściami i jednym wyjściem.
• Kabel koncentryczny: Triset 113, CTF-113, Televes 3073 – kabel z pełnym przewodnikiem miedzianym i dobrym ekranieniem.
• Złącza F: złącza zaciskane, na przykład typu COM-1, zalecane przez profesjonalnych instalatorów do zapewnienia trwałego i szczelnego połączenia.

Proces montażu i strojenia anteny na dwie pozycje satelitarne

Montaż dodatkowych komponentów i strojenie anteny to najważniejszy etap całego procesu. Czynność tę należy rozpocząć od sprawdzenia istniejącej instalacji. Konieczne jest upewnienie się, że antena jest stabilnie zamocowana do ściany lub dachu, a wszystkie połączenia kablowe są szczelne. W przypadku stosowania konwertera Monoblock, montaż jest stosunkowo prosty. Należy zdemontować dotychczasowy konwerter Single i na jego miejsce zamontować Monoblock, pamiętając o prawidłowym jego ustawieniu. Konwerter Monoblock ma zazwyczaj oznaczenia, który z odbiorników jest dla Hot Birda (zazwyczaj lewy patrząc na antenę), a który dla Astry (prawy). Po zamontowaniu należy delikatnie korygować ustawienie całej anteny, aby uzyskać maksymalny sygnał z obu satelitów. W przypadku metody z uchwytem zezującym i drugim konwerterem, proces jest bardziej złożony. Na głównym ramieniu anteny mocuje się uchwyt zezujący, a w nim dodatkowy konwerter. Główny konwerter pozostaje ustawiony na Hot Birda, a konwerter dodatkowy musi być precyzyjnie ustawiony na Astrę. Wymaga to regulacji w trzech płaszczyznach: odległości od głównego konwertera, kąta obrotu oraz kąta elewacji. Do strojenia niezbędny jest miernik sygnału satelitarnego lub asysta drugiej osoby, która będzie obserwować poziom sygnału na telewizorze. Dla obszaru Warszawy i centralnej Polski przyjmuje się, że dla Hot Birda azymut wynosi około 190 stopni, a elewacja około 30 stopni. Dla Astry 19,2°E azymut będzie nieco większy, około 196 stopni, przy podobnej elewacji. Po fizycznym ustawieniu anteny przychodzi czas na podłączenie okablowania. Oba konwertery podłącza się do wejść przełącznika DiSEqC, a wyjście przełącznika podłącza się do wejścia satelitarnego w dekoderze. Wszystkie połączenia na zewnątrz budynku muszą być zabezpieczone przed wilgocią za pomocą taśmy izolacyjnej lub specjalnych osłonek termokurczliwych. Wielu monterów oferuje usługę strojenia anteny na dodatkowego satelitę, co jest szczególnie polecane osobom bez doświadczenia w tego typu pracach na wysokości.

• Zabezpiecz się przed upadkiem z wysokości – stosuj szelki bezpieczeństwa podczas prac na dachu.
• Sprawdź istniejące mocowanie anteny – ewentualne luzy mogą uniemożliwić precyzyjne strojenie.
• Użyj miernika sygnału satelitarnego, na przykład modeli firmy Deviser S-30, dla obiektywnej oceny poziomu i jakości sygnału.
• Podczas strojenia Astry 19,2°E wykorzystaj jako referencję silny, niezakodowany kanał niemiecki, na przykład „ARD HD” lub „ZDF HD”.
• Dokręć wszystkie śruby regulacyjne po uzyskaniu optymalnego sygnału, ale unikaj nadmiernego dokręcania, które może uszkodzić elementy.
• Zabezpiecz przełącznik DiSEqC w suchym miejscu, na przykład przy użyciu specjalnej skrzynki ochronnej.

Konfiguracja dekoderów Polsat Box i Canal+ do pracy z systemem na kilka satelitów

Po pomyślnym zakończeniu prac montażowych należy przystąpić do konfiguracji oprogramowania dekodera. Proces ten różni się nieznacznie w zależności od modelu urządzenia i wersji oprogramowania, jednak ogólne zasady są podobne. W przypadku dekoderów Polsat Box, takich jak Polsat Box 4K, Polsat Box 4K Lite czy Soundbox 4K, należy wejść w menu główne, a następnie odnaleźć sekcję z ustawieniami instalacji satelitarnej. W tej sekcji należy wybrać opcję konfiguracji przełącznika DiSEqC. Dla systemu z dwoma konwerterami wybiera się typ przełącznika „DiSEqC 1.0” lub „DiSEqC 1.1”. Następnie dla pozycji satelitarnej „Hot Bird 13.0E” przypisuje się port „A” (lub „1”) przełącznika, a dla nowo dodanej pozycji „Astra 1 19.2E” przypisuje się port „B” (lub „2”). Niezwykle ważne jest zapisanie ustawień. W dekoderach Canal+, na przykład w Ultrabox+ 4K czy Dualbox+ 4K, proces jest bardzo podobny. W ustawieniach instalacji należy dodać nową pozycję satelitarną (Astra 19,2°E) i w opcjach zaawansowanych dla tej pozycji ustawić odpowiedni port DiSEqC. Po skonfigurowaniu przełącznika można przystąpić do wyszukiwania kanałów. Warto wybrać opcję wyszukiwania ręcznego dla pozycji Astra 19,2°E, aby uniknąć ponownego skanowania kanałów z Hot Birda. Podczas wyszukiwania dekoder odnajdzie setki kanałów niemieckich. Większość z nich, szczególnie kanały publiczne i część komercyjnych, będzie dostępna bez żadnych opłat. Nowoczesne dekodery Polsat Box i Canal+ z funkcją łączenia się z internetem mogą również oferować integrację z usługami streamingowymi, co stanowi dodatkową wartość. W przypadku problemów z konfiguracją, instalatorzy współpracujący z operatorami często są w stanie zdalnie lub telefonicznie doradzić w zakresie prawidłowych ustawień.

Rozwiązania alternatywne: moduły CAM i dekodery OTT

Dla użytkowników, którzy nie chcą lub nie mogą rozbudowywać swojej instalacji antenowej, istnieją rozwiązania alternatywne. Jednym z nich jest zastosowanie modułu CAM (Conditional Access Module). Zarówno Polsat, jak i Canal+ oferują takie moduły: Polsat Box oferuje Moduł CAM CI+, a Canal+ Moduł CAM ECP. Moduł ten wsuwa się do odpowiedniego gniazda CI+ w telewizorze, a następnie wkłada kartę abonamentową operatora. Pozwala to na oglądanie płatnych pakietów Canal+ lub Polsat bez użycia dedykowanego dekodera, bezpośrednio na telewizorze. Należy jednak pamiętać, że moduł CAM nie rozszerza możliwości odbioru o inne satelity; telewizor nadal będzie odbierał tylko tę pozycję satelitarną, na którą jest nastawiona antena. Drugim rozwiązaniem są dekodery OTT (Over-The-Top), które do działania nie wymagają anteny satelitarnej, a jedynie dostępu do internetu. Canal+ oferuje urządzenie o nazwie Canal+ BOX+, a Polsat Box – Evobox Stream. Urządzenia te odbierają sygnał telewizyjny za pośrednictwem strumieniowania internetowego. Oferta kanałów niemieckich w tych usługach może być jednak ograniczona w porównaniu z bezpośrednim odbiorem satelitarnym i zależy od licencji dystrybucyjnych. Ponadto, jakość obrazu jest uzależniona od stabilności i prędkości łącza internetowego. Dla obszarów o słabej infrastrukturze internetowej bezpośredni odbiór satelitarny pozostaje jedynym stabilnym rozwiązaniem.

Typowe problemy i diagnostyka instalacji satelitarnej

Nawet prawidłowo wykonana instalacja może z czasem ulec pogorszeniu parametrów. Najczęstszym problemem jest spadek siły sygnału lub całkowity jego zanik. Przyczyny mogą być różne. Jedną z najprostszych do wyeliminowania jest degradacja zewnętrznych elementów instalacji pod wpływem warunków atmosferycznych. Żywica uszczelniająca konwerter może pękać, powodując dostanie się wilgoci do elektroniki, co objawia się szumem na obrazie lub brakiem odbioru wyższych pasm częstotliwości. Inną częstą usterką jest utrata szczelności połączeń kablowych, prowadząca do korozji złączy F i w efekcie do znacznego tłumienia sygnału. Kabel koncentryczny może również ulec uszkodzeniu mechanicznemu, na przykład przez gryzonie lub podczas prac remontowych. Problemy mogą też wynikać z fizycznego przesunięcia się anteny, na przykład pod wpływem silnego wiatru lub osiadania konstrukcji mocującej. W takim przypadku niezbędne jest ponowne strojenie anteny. Do diagnostyki instalatorzy używają profesjonalnych mierników, które podają dokładne wartości MER i BER. Dla użytkownika domowego pomocny może być wbudowany w dekoder wskaźnik siły sygnału. Jeśli wartość ta spadnie poniżej 70-75% dla kanałów z Astry, należy podejrzewać problem z instalacją. W przypadku wystąpienia takich symptomów, często konieczna jest wizyta montera, który dokona przeglądu technicznego, wymieni uszkodzone elementy i ponownie precyzyjnie ustawi antenę. Regularny serwis instalacji satelitarnej, wykonywany co kilka lat, pozwala utrzymać ją w optymalnym stanie technicznym.

• Brak obrazu z obu satelitów: sprawdź zasilanie dekodera, integralność kabla od anteny do dekodera, połączenia w przełączniku DiSEqC.
• Brak obrazu tylko z Astry 19,2°E: sprawdź konfigurację DiSEqC w dekoderze, połączenie kabla do drugiego konwertera, fizyczne ustawienie konwertera dla Astry.
• Zakłócenia i zrywanie obrazu na kanałach HD/4K: najprawdopodobniej niski poziom sygnału MER – sprawdź ustawienie anteny, stan konwertera, jakość kabla i złączy.
• Problemy pojawiające się podczas deszczu (tzw. zanik deszczowy): świadczy o słabym marginesie sygnału – konieczne może być strojenie anteny na wyższy sygnał lub zastosowanie anteny o większej średnicy.

Przykłady praktycznych realizacji instalacji w województwie mazowieckim

Doświadczenia monterów pracujących na terenie województwa mazowieckiego potwierdzają skuteczność opisywanych metod. W miejscowości Piaseczno, klient posiadający standardową instalację Polsat Box z anteną 80 cm i konwerterem Single, zgłosił chęć odbioru niemieckiej telewizji. Monter zastosował konwerter Monoblock Inverto Black Ultra. Po wymianie konwertera i delikatnej korekcie ustawienia anteny, udało się osiągnąć poziom sygnału na kanale „Das Erste HD” na poziomie 82% z wartością MER 16 dB. W drugim przypadku, w Pruszkowie, klient miał już nieco starszą instalację z anteną 90 cm. Ze względu na dostępność komponentów, monter zdecydował się na rozbudowę za pomocą uchwytu zezującego Triax i drugiego konwertera Golden Interstar. Pomimo nieco bardziej złożonego strojenia, efekt końcowy był znakomity, z sygnałem MER dla kanałów z Astry wynoszącym średnio 17 dB. W obu przypadkach konfiguracja dekoderów Polsat Box 4K przebiegła bezproblemowo. Inny przykład z Legionowa dotyczył instalacji dla klienta Canal+. Tutaj zastosowano konwerter TechniSat Monoblock, a strojenie wykonano przy użyciu miernika Dr. HD. Wyniki były równie dobre, potwierdzając, że prawidłowo dobrany i zamontowany sprzęt gwarantuje doskonały odbiór zarówno pakietów Canal+, jak i darmowej telewizji niemieckiej z jednej anteny. Instalatorzy podkreślają, że kluczem do sukcesu jest precyzja montażu i użycie komponentów dobrej jakości.

Podsumowanie korzyści i perspektywy rozwoju technologii odbioru satelitarnego

Rozbudowa standardowej instalacji Polsat Box lub Canal+ o odbiór niemieckiej telewizji z satelity Astra 19,2°E jest opłacalną i technicznie uzasadnioną inwestycją. Daje ona dostęp do szerokiego wachlarza programów informacyjnych, rozrywkowych, sportowych i filmowych w języku niemieckim, co jest szczególnie wartościowe dla osób uczących się języka lub interesujących się kulturą naszych zachodnich sąsiadów. Wymaga ona wprawdzie pewnego nakładu pracy i zakupu dodatkowych komponentów, ale koszty te są relatywnie niskie w porównaniu z korzyściami. Nowoczesne dekodery 4K oferowane przez operatorów, takie jak Polsat Box 4K czy Canal+ Ultrabox+ 4K, doskonale radzą sobie z odbiorem i przetwarzaniem sygnału z wielu źródeł, oferując przy tym zaawansowane funkcje, jak nagrywanie czy dostęp do platform streamingowych. Technologia satelitarna ciągle się rozwija, a wraz z upowszechnieniem standardów 4K i przygotowaniami do wprowadzenia 8K, bezpośredni odbiór satelitarny jeszcze przez wiele lat pozostanie jednym z najważniejszych sposobów dystrybucji treści telewizyjnej o najwyższej możliwej jakości. W razie jakichkolwiek wątpliwości lub trudności, zawsze warto skorzystać z pomocy wykwalifikowanego instalatora, który zapewni nie tylko prawidłowy montaż, ale także wsparcie techniczne po jego zakończeniu.